Bà Nà _Núi Chúa

Bà Nà - Núi Chúa là một dãy núi thuộc huyện Hòa Vang cách Đà Nẵng 40 km về phía Tây Nam, cao 1.487 m so với mực nước biển. Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 17 dến 20oC.

Ở Bà Nà, du khách sẽ cảm nhận được bốn mùa riêng biệt trong một ngày: sáng - xuân, trưa - hạ, chiều - thu, tối - đông và khác với Đà Lạt là không bị ẩm ướt vì các cơn mưa nhỏ. Đặc biệt khi cơn mưa xuất hiện, chúng ta được xem mưa rơi xung quanh sườn núi mà phần đỉnh vẫn luôn khô ráo, vẫn trời mây quang tạnh, không khí thoáng đãng mát mẽ. So với Tam Đảo, Đà Lạt, Bà Nà có ưu thế hơn về tầm nhìn toàn cảnh. Từ trên những mỏm núi, du khách có thể bao quát cả một không gian mênh mông: biển cả, thành phố Đà Nẵng, những cánh đồng lúa xanh tận chân trời...

Trong khi nhiệt độ từ tháng 5 đến tháng 8 là những tháng nóng nhất ở ven biển miền Trung thường lên tới 32oC thì ở đây chỉ có 17oC đến 20oC, cao nhất từ 22oC - 25oC. Còn ban đêm xuống tới 15oC, tương đương với nhiệt độ trung bình về mùa đông ở miền Bắc. Khí hậu ôn hòa suối chảy róc rách, rừng cây xào xạc làm cho nơi đây có thể sánh với những vùng nghỉ mát như Tam Đảo, Đà Lạt... Bà Nà còn có giá trị là khu bảo tồn thiên nhiên với 544 loài thực vật bậc cao, 256 loài động vật, trong đó có 6 loài cây và 44 loài động vật quí hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế.

Lên Bà Nà, du khách sẽ cảm nhận được cái cảm giác như đi lạc trong mây và sương khói. Cảm xúc của mỗi người khi lên nơi này có thế có khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng cái ý nghĩ rằng, giữa vùng nhiệt đới gió mùa này mà chọn một nơi như Bà Nà làm nơi nghỉ dưỡng thì khó có nơi nào bằng sẽ luôn là một ý nghĩ chung...

Với những ưu thế tuyệt diệu đó, từ những năm đầu thế kỉ XX người Pháp đã chọn Bà Nà là nơi nghỉ mát và xây dựng nơi đây hàng trăm biệt thự, lâu đài... Thiên tai, địch họa hơn nửa thế kỉ qua đã làm mất đi dấu tích các lâu đài, nhà nghỉ cổ xưa... nhưng vẫn còn đó sự hào phóng của thiên nhiên với những cánh rừng nguyên sinh và một vùng khí hậu ôn hòa mát mẻ với muôn ngàn âm thanh xào xạc của đồi thông hòa quyện cùng khúc nhạc róc rách của những con suối tràn lên trên thành đá hoa cương, rồi lặng lẽ lẫn khuất sau những cánh rừng xanh ngắt.

Hiện nay, một số biệt thự tại khu du lịch Bà Nà đã được trùng tu lại với đầy đủ các tiện nghi và dịch vụ hiện đại sẵn sàng phục vụ du khách. Nhiều khu biệt thự của Nhà nước cũng như của tư nhân đã được xây dựng tại đây, đủ sức đáp ứng được nhu cầu tham quan, nghỉ mát của du lkhách. Đặc biệt, hệ thống cáp treo hiện đại sẽ đưa quý khách từ đồi Vọng Nguyệt, ẩn hiện trong mây và băng qua khu rừng nguyên sinh bên dưới để đến trung tâm khu du lịch Bà Nà.


Danh thắng Bà Nà
(Xem video)

Bà Nà - nơi hội tụ vẻ mông lung, lãng mạn của tạo vật, chút cảm hoài gạch ngói rêu phong của thời gian và sự tham dự có ý thức của con người vào cái đẹp. Từ trên đỉnh Bà Nà nhìn về Đà Nẵng, con người như cảm thấy mình có được một cuộc sống khác, tận hưởng được những hạnh phúc khác... những thứ mà cuộc sống náo nhiệt thị thành không bao giờ biết được.

Dưới chân núi Bà Nà, Suối Mơ là điểm du lịch rất đông khách, nhất là vào mùa hè. Ở đây có thác Tóc Tiên 9 tầng, thác này gọi là thác Tóc Tiên bởi vì đứng từ phía dưới chân thác nhìn lên thác như một mái tóc của một nàng tiên. Phong cảnh kết hợp giữa núi rừng bao la với những dòng nước trắng xóa, mát mẻ giúp cho chúng ta quên ngay đi những mệt mỏi của đời thường để tận hưởng những giây phút thư giãn thần tiên.
http://www.danang.gov.vn/home/view.a...id_theloai=776



ẤN TƯỢNG BÀ NÀ
Cách trung tâm thành phố Đà Nẵng 40km về phía Tây, Bà Nà thực sự là khu du lịch sinh thái hấp dẫn thu hút đông đảo du khách đến thăm và chiêm ngưỡng. Đường lên Bà Nà đèo dốc chơi vơi và bồng bềnh trong mây. Còn đường ngoằn ngoèo lúc ẩn lúc hiện cho ta cảm giác lâng lâng đầy thi vị. Càng lên cao ta như lạc vào chốn Tiên Bồng. Nếu như ở Đà Nẵng đang tiết trời mùa hè oi bức, ngột ngạt với nhiệt độ từ 35 đến 38oC thì ở đây thật mát mẻ, nhiệt độ dao động trong khoảng 12 đến 18oC. Thiên nhiên trải qua hàng ngàn, hàng vạn năm đổi đời tạo cho nơi đây một rừng núi trùng trùng, cây cao cây thấp, sông suối, thác nước, chim thú và hoa. Bên tai ta âm vang tiếng đục đá lóc cóc, tiếng nước chảy róc rách, rừng cây xào xạc hòa trong tiếng rì rào của gió như một bản nhạc tuyệt hay. Đến nơi đây, ta biết thêm những địa danh: Bà Nà - Núi Chúa, Biệt thự Hoàng Lan, Đồi Vọng Nguyệt, Suối Mơ, Suối Đa, Động Tranh, Miếu Bà... Tất cả đều đẹp, huyền ảo và nên thơ. Tương truyền Vua Gia Long trên đường bôn tẩu lánh nạn đã cùng các cận thần nương náu một thời gian trên đỉnh Bà Nà - Núi Chúa. Những di tích: vườn cây Gia Long, Giếng Trời vẫn còn đây.

Trước đây muốn lên đỉnh Bà Nà, từ bãi đỗ xe cuối cùng ta phải leo tiếp 282 bậc tam cấp bằng đá. Còn nay thích thú hơn khi ta ngồi trong các ca bin cáp treo bay giữa không trung với vận tốc 5m/giây để lên đỉnh Bà Nà ở độ cao 1.480 mét. Từ đây ta có thể nhìn xuyên những tầng mây và chợt nhận ra dòng sông Hàn là một vết mực lờ mờ, thấy Ngũ Hành Sơn chỉ bằng hòn Non bộ, thấy thuyền bè đậu trên bến cá Thuận Phước như những hạt cát li ti... ở đây ta khoan khoái hít căng lồng ngực không khí trong lành, ngắm cảnh, nhìn trời, ngắm trăng, uống rượu và làm thơ. Đêm về Bà Nà sâu lắng, lãng mạn, lạnh và đầy ấn tượng. Bên bếp lửa trại bập bùng hàng trăm con người cùng hát ca, nhảy múa. Đến như cỏ cây, hoa lá, các loài chim thú cũng ngơ ngác trước sự hồi sinh đến diệu kỳ ở vùng đất mà hàng chục năm vắng bóng người này. Nhiều người đến Bà Nà đều có chung nhận xét: Sống ở đây một ngày biết được bốn mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông. Đúng vậy, không ít người còn ví: Bà Nà là Đà Lạt, là Sa Pa của Đà Nẵng và miền Trung. Quả là không sai. Điều lý thú hơn là: Nếu như đi từ Sa Pa, Đà Lạt về đến biển phải ngót 500km, còn từ Bà Nà về đến biển chỉ có 40km với những bãi tắm tuyệt đẹp như Xuân Thiều, Mỹ Khê, Bắc Mỹ An... Chỉ khoảng một giờ đi xe trong không gian rất ngắn ta có thể thưởng thức thiên nhiên của rừng và biển, thưởng thức khí hậu của hai vùng khác biệt. Bà Nà ôn hòa mát mẻ quanh năm còn Đà Nẵng có khí hậu đặc trưng của vùng nhiệt đới.

Bà Nà được đánh thức và khởi sắc. Đến với Bà Nà ta có thêm nhiều cảm xúc, nhiều ấn tượng khó quên.

Bà Nà _Núi Chúa
CÓ MỘT ĐÀ LẠT Ở ĐÀ NÃNG
UBND thành phố Đà Nẵng đã cho khởi công xây dựng đường công vụ lên Bà Nà. Có đường lớn, ta sẽ có một khu nghỉ mát lý tưởng, phục hồi lại bóng dáng xưa, có nhà, có chợ, có những thứ cần thiết như nó đã từng một thời vang bóng...

Trong một công vụ lên Bà Nà, tôi đã theo con đường thời Pháp để lại, lở lói, hư nát, dốc dựng đứng 45-50 độ, rất phù hợp và khá thú vị đối với những người chuộng môn leo núi. Tôi đã đã du lịch thể thao thăm Bà Nà theo cách ấy. Tôi sẽ không kể bạn nghe nhiều về chuyển đi lên, vì tôi là tóp người hậu sinh, quá xa so với trung uý lục quân Debay vào những năm 1900, được giao nhiệm vụ khảo sát, khai phá nhằm tìm kiếm khu nghỉ mát trên cao. Những gì tôi nhìn thấy, những nơi tôi đi qua, người xưa đã từng trải thì có gì để mà nói. Có chăng, tôi chỉ xác nhận rằng đây là khu rừng mùa nhiệt đới rất xanh. Càng lên càng cao, ven những khu rừng đặc trưng tập trung quanh chân núi. Chạy dài từ đồng bằng ven biển lên mãi đến độ cao 1.478m, cảm giác của tôi là đắm chìm giữa màu xanh ngút ngàn, bất tận. Một tiếng đồng hồ trước, trời nắng đẹp khoảng một tiếng sau trời lại sụp tối chuyển mưa, chứng tỏ rằng nơi đây lượng mưa trung bình hàng năm lớn. Nhưng chính vì thế mà những người leo núi chúng tôi ít mệt. Người ta nói rằng Bà Nà được thiên nhiên ưu đãi về sự phong phú, đa dạng của các hệ sinh thái và các loài về tài nguyên động, thực vật. Những kết quả điều tra, những con số bao nhiêu chi, họ, tôi xin dành cho các nhà khoa học. Tôi chỉ thấy đặc biệt thú vị khi được người hướng dẫn chỉ ra đâu là cây trầm hương, đâu là sến mật, gụ lau, thông chàng - những loài danh mộc. Hoặc trên đường tôi đi sung sướng nhặt được một chiếc lông trĩ, người hướng dẫn cho biết, đây là trĩ sao, một động vật rất quý hiếm.

Sau tám tiếng đồng hồ luồn rừng mệt nhoài, tôi đã chinh phục được đỉnh cao lên đến một vùng đất bằng phẳng khoảng 10ha. Chính nơi đây là một thị trấn nghỉ mát xưa, giờ đây chỉ còn là phế tích. Tôi miên man nghĩ về Bà Nà - mùa xuân của nước Pháp - như những người từng phát hiện ra nó ngợi ca. Hoặc Bà Nà là Đà Lạt của Đà Nẵng, như cách ví von của tôi, do chân ngắn quá không đi được nhiều nơi để có cái mà so sánh: tôi chỉ thấy như Đà Lạt là sướng lắm rồi. Lúc ở độ cao khoảng 1000m, mới có 16h, nhiều người đã phải lấy áo ấm ra mặc.

Lên Bà Nà hiện nay bạn nhìn thấy gì? Chẳng còn gì ngoài một chút hoài niệm. Này đây, bến xe một thời nhộn nhịp, những chuyến xe nối lên mạn ngược, miền xuôi, tạo đường dây thông tin, làm cho khu nghỉ biệt lập nhưng gần gũi đời thường. Này đây, nhà hàng Morin, đêm đêm đèn màu lấp lánh, những điệu nhạc du dương, những đôi trai gái của một khu cư dân không sầm uất lại có điều kiện gặp nhau, thổ lộ tình yêu. Còn kia là nhà thờ, những buổi tinh mơ vang lên hồi chuông sớm mời gọi người cầu kinh chào ngày mới. Vâng, có nhiều nơi để viếng thăm lắm. Trập trùng, cao thấp trên 240 ngôi nhà, nằm rải rác trên những ngọn đồi, nay chỉ còn lại những nền đổ nát, gợi nhớ bóng dáng xưa.

Màn đêm buông xuống, ấy là lúc cái lạnh đồng hành, không phải là cái lạnh cắt da mà chỉ gây gây, đặc trưng của khí hậu ôn đới. Hãy nổi lửa lên ! Trước hết là sưởi ấm, sau đó trở về với thiên nhiên hoang dã. Dăm cốc rượu sẽ tăng vị đậm đà cho không khí giao lưu, để cùng nhau thức đến 21 giờ, đợi cho sương tan, nhìn về Đà Nẵng mới đẹp làm sao. Ít nhất là trong lúc này, bạn có cảm giác mình là chàng khổng lồ Gu-li-vơ, khi nhìn thấy một vùng non nước bao la bên dưới. Li ti như kiến là những toà nhà sáng ánh diện, những vệt sáng mảnh dẻ là những con đường. Lồng lộng nơi xa là biển cả, những dòng sông, những núi đồi bùng lên dưới ánh trăng vằng vặc như một bức hoạ màu nước cực lớn.

Chúng tôi giã từ Bà Nà lúc trời mưa tầm tã, vượt qua dốc cuối cùng, tức dốc đầu tiên lúc lên, được bà con địa phương đặt tên là dốc Dằn Mặt - vì mới đề pa đã gặp phải dốc rất dài, dựng đứng, làm người leo núi khiếp đảm ngay từ đầu. Phải chúi người để tụt dốc nên những đầu ngón chân tê dại. Cảm giác ê chề, rã rời vào những phút cuối ập đến, khiến ai cũng khao khát giây phút được thả ba lô, nằm xoải tay của một người hoàn thành nhiệm vụ làm sao! Nhưng kìa, những mái nhà, những ruộng lúa đã hiện ra. Đến đồng bằng rồi. Những mệt mỏi bỗng biến đâu mất. Tôi cởi áo mưa, tắm mình trong cơn mưa nặng hạt như tắm trong niềm thắng lợi chinh phục đỉnh cao. Tôi ngước đầu, độ ngược hết cỡ, đánh rơi cả mũ để nhìn lại hành trình mình đã đi qua. Thật là ngoài sức tưởng tượng. Cao cao quá! Đỉnh Bà Nà băng ngang giữa lưng trời, bềnh bồng, ẩn hiện trong mưa.

Bà Nà đang được quan tâm. Bà Nà đang được vén dần những lớp mây để phô ra vẻ diễm kiều với đời. Mai mốt đây, chắc là trong tương lai gần thôi, bạn sẽ lên Bà Nà không còn vất vả như tôi nữa. Nhưng cũng vì thế mà sẽ không có cảm giác thử sức mình, cảm giác chinh phục đỉnh cao của một tay du lịch Traking. Nên chăng có một lối cắt rừng với những dốc ngược nhất, dựng đứng nhất dành cho những chàng trai muốn chinh phục đỉnh cao 1.500m của khu du lịch Bà Nà?

Ðề: Bà Nà _Núi Chúa

CUỘC SỐNG Ở BÀ NÀ
Bà Nà là một nơi nghỉ mát nằm ở độ cao có nhiều tính ưu việt cần thiết cho đời sống của con người. Đây là một địa điểm mà người ta sống trong những điều kiện khí hậu hảo hạng, trong một sự yên tĩnh và sự an bình tuyệt đối. Cách bố trí khoảng đất vị trí phân tán các toà nhà nói chung buộc người ta phải qua những buổi tối tại gia đình, hoặc phải nghỉ ngơi cần thiết sau một ngày hoạt động.

Nhưng Bà Nà còn dành cho du khách một cách giải trí độc đáo mà đa dạng trong các chi tiết của nó: đó là những buổi du ngoạn theo các đường mòn, hoặc đi bộ vượt qua mỏm núi. Đó là một môn thể thao tổng hợp có lợi cho sức khoẻ toàn thân.

Kèm theo công trình nghiên cứu này có một sơ đồ những con đường mòn đã được thiết lập chung quanh trung tâm dân cư. Mạng lưới những con đường này đang phát triển. Nó còn phải mở rộng hơn nữa.

Trên những con đường rừng này có nhiều điều sẽ phải được nhắc đến.

Tôi hay nhớ lại những cuộc du ngoạn quen thuộc này, nhớ lại một vài ngõ ngách mà tôi đã thường đến.

Phía Bắc trạm y tế có một con đường nho nhỏ đổ xuống dốc với nhiều đoạn gấp hình chữ Chi nhằm giảm bớt mệt nhọc cho khách bộ hành. Con đường đó dẫn xuyên qua những gò đồi, với những lòng thung trung gian, được rừng cây cao che bóng. Nó đưa ta đến một thác nước nhỏ nằm dưới thấp cuối đường. Tại đây, ngổn ngang những tảng đá to nhỏ có rêu và dương xỉ bám quanh và róc rách nước chảy. Cạnh bờ thác, một loại dây leo to lớn buông những chùm quả thành từng tấm như khăn, khăn quàng hay từng vòng tròn như mũ miện, với những tàu lá xanh rất lạ có những khía rất sâu. Một thực bì dày đặc bao bọc như tóm chặt lấy khối đá, trườn xuống đất và nó hầu như bất tử nhờ hút những chất dinh dưỡng còn lại từ những giống loại đã tàn lụi hoặc tranh nhau thức ăn với những giống loại đang mãnh liệt sinh sôi. Dưới đám cây lá chen nhau, con suối lặng lẽ trôi, chảy qua những hòn đá, lộ ra ở một đoạn nông với lòng cát mịn, rồi lại biến mất giữa những đám cây rậm rạp...

Đường về dẫn ta đến một đoạn dốc khá đứng, nhưng đã có những bậc thang hỗ trợ đưa ta lên đến tận thềm sảnh khách sạn.

Người ta vừa mới tạo thêm một con đường mới lặng lẽ leo lên một cái gò đặc biệt, nằm phía Tây ngọn núi. Những người đầu tiên chiếm lĩnh Bà Nà đã phải khó nhọc vượt rừng rậm, dốc cao mới đến nơi này được. Người ta đã treo một lá cờ trên một cây cao ở đỉnh gò. Từ đó người ta gọi nó là ''Gò Cò''. Từ đỉnh gò ta có một cái nhìn toàn cảnh hệ thống dãy núi phía Tây và phía Bắc với những chi tiết của nó và cái khối đồ sộ như con đê vĩ đại đỡ lấy nó, kéo ra tận biển bằng rặng núi của đèo Hải Vân.

Mỗi dốc đứng đều có thể đi lại được và có thể đi đến bất cứ khe suối nào. Sở Lâm nghiệp đã khéo léo tạo nên những con đường tiện dụng. Mỗi con đường có vẻ đẹp riêng, mỗi điểm nhất định trên con đường có cảnh bài trí khác nhau, địa thế đa dạng và cỏ cây màu sắc phong phú, trong tầng dưới rừng và có những con suối chảy qua thì những kỳ quan nối tiếp nhau diễn ra: một con đường dẫn đến người ta gọi là ''suối Faifo'' đẹp như thế đấy.

Dưới chân chúng tôi một triền dốc, hầu thư dựng đứng lao xuống, một khe suối có nhiều cây rừng, 2 cây thông lá nhọn to lớn, với những cành xoắn vặn, đóng khung quang cảnh, trông giống như trong tranh phong cảnh Nhật Bản; đằng trước chúng tôi khắp nơi bập bềnh một làn sóng xanh tạo nên bởi những đám cây cao, và xuyên qua khoảng trống giữa ngọn đồi và ''Faifo'' tầm mắt nhìn ra xa tắp, đến tận những dãy núi phía Bắc bên kia sông Cu Đê đang nhanh chóng lẫn vào màn sương tím thỉnh thoảng để rơi một dải mây trắng quá nặng.

Ở Bà Nà có thể tổ chức những cuộc du ngoạn có nhiều dáng vẻ ngạc nhiên, Bà Nà chỉ nhờ cậy vào thiên nhiên nơi nó tồn tại và thiên nhiên đó đem lại lợi ích cho mọi người. Tại đây không có vấn đề săn bắn hoặc nếu muốn săn bắn, phải xuống tận những tầng thấp dưới chân núi, cũng không có sự hấp dẫn của những di tích người xưa để lại. Giá trị những cuộc du ngoạn ở đây nằm trong những cuộc tản bộ, trong sự hấp dẫn của những địa điểm yên tĩnh mà rất đẹp trong sự phát hiện những cảnh quan tuyệt vời. Những cuộc du ngoạn chiếm một vai trò to lớn trong đời sống ở Bà Nà, chúng có ý nghĩ to lớn đối với sức khoẻ mọi người, chắc chắn chúng đem lại cho mọi người sự ngon miệng ngày càng tăng và những giấc ngủ ngon lành

Ðề: Bà Nà _Núi Chúa

Làng cổ Tuý Loan

Làng Túy Loan nằm về hướng tây nam của thành phố Đà Nẵng. Du khách đi theo quốc lộ 14B khoảng 15km sẽ đến địa phận làng cổ. Dòng sông mang cùng tên làng 'Tuý Loan' uốn lượn, ôm ấp lấy làng. Phong cảnh ở đây rất nên thơ, mộc mạc, hữu tình và tiềm ẩn nhiều điều thú vị.

Làng Tuý Loan đã hình thành trên 500 năm, mang đậm dấu ấn của lịch sử, truyền thống và bản sắc văn hóa làng quê Việt Nam. Dân làng Tuý Loan đã xây dựng đình làng để thờ các vị tiền hiền, tổ tiên. Đình Tuý Loan và một di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng quốc gia, một địa chỉ nghiên cứu, tìm hiểu và tham quan hấp dẫn.

Mái đình, cây đa, bến nước... là biểu tượng đặc trưng của làng cổ Việt Nam. Ở đây, làng Tuý Loan có vị trí thuận lợi, là nơi hội tụ giữa đường thủy và đường bộ. Cảnh vật nơi đây đẹp như một bức tranh thủy mặc, có dòng sông, bến nước, bãi bờ, làng quê, đồng lúa, cầu qua, chợ búa... Tương truyền Túy Loan xưa phát triển sầm uất, nổi tiếng trù phú, cảnh trên chợ dưới sông tấp nập. Chợ Tuý Loan như là một trung tâm quy tụ hầu hết sản vật quanh vùng: cá mắm từ Hội An, Đà Nẵng lên, lâm sản từ miền Tây xuống, chiếu, nón, nong rổ Cẩm Nê về...

Nghề làm bánh tráng và mì Quảng ở Tuý Loan nổi tiếng từ xa xưa. Hiện nay còn trên 5 lò bánh, trong đó có lò Bà Tỉnh với nghề gia truyền hơn 40 năm. Để có bánh tráng ngon phải chế biến đủ năm thứ gia vị mắm, muốn, đường, tỏi và mè. Còn để có con mì ngon dẻo, phải chọn ra được gạo 13/2 sản xuất từ vùng đất cát không phèn của xã Đại Hiệp (huyện Đại Lộc). Pha chế là bí quyết, một nghệ thuật của làng để bánh tráng và mì có hương bị độc đáo mà chẳng nơi nào sánh được. Dân gian đã truyền tụng câu ca rằng:


"Tuý Loan trăm thứ đều ngon,
Vừa vừa cái miệng kẻo chồng con hết nhờ !"

Ngày nay, Tuý Loan đổi mới phát triển đi lên cùng đất nước nhưng vẫn còn lưu giữ và tôn tạo những giá trị và bản sắc văn hóa truyền thống của làng quê Việt Nam.

Đình làng Tuý Loan được xây ở vị trí trung tâm, vào năm Thành Thái thứ nhất (1889) với diện tích trên 110 m2 trong khuôn viên rộng hơn 8.000 m2, thoáng đãng, hướng quay ra sông, nhìn về thế núi, sát đường lớn và đặc biệt có cây đa cổ thụ cành lá xum xuê chắc đã có hơn trăm tuổi gây ấn tượng và cảm xúc khó quên.

Tại văn bia đặc trong đình còn có bài ký của Tam giáp tiến sĩ Nguyễn Khuê người huyện Thanh Trì (Hà Nội) ghi lại việc lập đình. Bài ký có đoạn: 'Đình gồm một tòa chính tẩm, một tòa tiền đường đều làm bằng gỗ quý và lợp ngói'. Văn bia ở Nhà ngũ tộc trong làng ghi rằng năm vị tiền hiền Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần, Lê được chiếu vua Lê Thánh Tôn đi mở mang bờ cõi về phương nam (năm Hồng Đức nguyên niên 1470). Năm vị dừng chân chọn nơi đây để lập nghiệp khai khẩn làm ăn và đặt tên cho làng là Tuý Loan.

Đã hơn một thế kỷ trôi qua, đình làng vẫn còn gần như nguyên vẹn, trang nghiêm, trầm mặc dưới bóng đa cổ thụ và giữa bao các rặng tre làng. Sân đình có xây trụ biểu, bình phong, vẽ các câu đối... rất uy nghi, tôn kính. Hằng năm, đến ngày mồng chín tháng Giêng làng cúng đầu năm và hội làng cũng được tổ chức dịp này với nhiều hoạt động văn hóa - thể thao bổ ích, vui nhộn như đua thuyền, hát hò khoan đối đáp, thi nướng bánh tráng... thu hút những trai tài, gái sắc, dân làng nhiều nơi và khách thập phương đến dự hội và tham quan. Đến ngày 11-12 tháng 8 âm lịch hằng năm, cả làng lại long trọng thiết lễ tế đình để tỏ lòng biết ơn các vị tiền hiền đã có công khai khẩp lập làng và cầu mong quốc thái dân an.

Khách đến Đà Nẵng, ra Bắc vào Nam hãy ghé lại Tuý Loan, dạo một vòng quanh làng và chợ họp ven sông, thưởng thức hươn vị mì Quảng và bánh tráng, chiêm ngưỡng đình làng và không gian làng cổ, có dịp dự hội làng quý khách sẽ rất thú vị và có ấn tượng khó quên về một làng cổ, một đình làng với cảnh sắc thiên nhiên mộc mạc, con người ân tình và nồng hậu, đậm đà bản sắc văn hóa làng quê Việt Nam rất đáng tự hào và trân trọng